Q: เป็นอัมพาตครึ่งซีกแล้วนานเท่าไหร่จึงจะดีขึ้น และจะมีโอกาสหายไหม

A:

            เซลล์สมองและเซลล์ประสาทเป็นเซลล์ชนิดพิเศษตรงที่ว่า เมื่อเกิดอาการบาดเจ็บเซลล์ชนิดนี้ไม่สามารถซ่อมแซมตัวเองให้กลับมาเป็นปกติได้ แต่เซลล์สมองและเซลล์ประสาทอื่นๆก็ถูกทดแทนด้วยความสามารถในการปรับเปลี่ยนมาทำหน้าที่ทดแทนเซลล์ประสาทที่ตายไปแล้วได้โดยเซลล์ที่อยู่ข้างเคียง เราเรียกความสามารถนี้ว่า “Neuronal Plasticity” จากที่กล่าวมาข้างต้นจึงสรุปได้ว่าเมื่อเกิดอัมพาตครึ่งซีกไม่ว่าจะมีสาเหตุมาจากโรคหลอดเลือดสมองหรือจากอุบัติเหตุก็ตาม เซลล์สมองที่เสียหายไม่สามารถฟื้นตัวกลับมาดังเดิมได้ฉะนั้นผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกจึงไม่อาจหายกลับเป็นปกติ 100 เปอร์เซนต์ได้ แต่จากคุณสมบัติที่ถูกทดแทนด้วยเซลล์ที่เหลืออยู่สามารถปรับตัวมาทำงานทดแทนได้ 

            "ดังนั้นผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกจึงสามารถฟื้นฟูตนเองให้กลับมาใกล้เคียงปกติมากที่สุดหรือสามารถช่วยเหลือตนเองได้โดยขึ้นอยู่กับความรุนแรงของสมองที่เสียหายและความตั้งใจ ความขยันในการฝึกฝนฟื้นฟูทักษะการเคลื่อนไหวของตนเอง"

             ทักษะการเคลื่อนไหวไม่สามารถเกิดขึ้นได้เองแต่เกิดจากการฝึกฝนเท่านั้น สมองของเราไม่สามารถสั่งให้เกิดการเคลื่อนไหวได้หากไม่เคยถูกฝึกฝนให้เกิดการเรียนรู้มาก่อน เซลล์ประสาทที่เปลี่ยนมาทำหน้าที่แทนก็เช่นกัน หากไม่ได้รับการเรียนรู้ฝึกฝนก็ไม่อาจทำหน้าที่ได้ แต่สมองเราไม่เคยรู้ว่าประสบการณ์ที่ได้รับนั้นถูกต้องหรือไม่ เพราะฉะนั้นหากผู้ป่วยได้รับการฝึกฝนที่ไม่ถูกต้อง ผู้ป่วยก็จะเคยชินกับสิ่งนั้นจนกลายเป็นนิสัยใหม่ของผู้ป่วยไป เช่นเดียวกับการฝึกสิ่งที่ถูกต้อง ผู้ป่วยที่จะพัฒนาการเคลื่อนไหวของตนให้ดีนอกจากจะต้องฝึกฝนอย่างถูกต้องแล้ว 

             ความตั้งใจก็เป็นสิ่งจำเป็น ในระยะแรกผู้ป่วยไม่สามารถจดจำทักษะใหม่ที่ถูกฝึกได้จึงจำเป็นต้องทำซ้ำๆเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ เมื่อผู้ป่วยเริ่มเคลื่อนไหวได้ดีขึ้นทักษะนั้นก็จะถูกฝังลงไปเหมือนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ เราเรียกว่า"การเคลื่อนไหวที่เป็นอัตโนมัติ” หมายถึงการเคลื่อนไหวที่ผู้ป่วยทำได้เองโดยไม่ต้องจดจ่อกับการเคลื่อนไหวนั้น ซึ่งเป็นเป้าหมายสูงสุดในการฟื้นฟู 

             ระยะเวลาในการฟื้นตัวกลับมาขึ้นอยู่กับความสม่ำเสมอ เราไม่สามารถกำหนดเป็นระยะเวลาที่แน่นอนได้ เนื่องจากมีปัจจัยหลายอย่างมาเกี่ยวข้อง ผู้ป่วยที่เพิ่งเป็นใหม่ๆและได้รับการฝึกฝนที่ถูกต้องย่อมฟื้นฟูได้เร็วกว่าผู้ป่วยที่ฝึกฝนผิดๆมาเป็นเวลานานความรุนแรงของอาการและปัญหาสุขภาพดั้งเดิมก็มีส่วนเกี่ยวข้อง แต่สิ่งที่ผู้ป่วยสัมผัสได้คือ ผู้ป่วยจะสามารถเคลื่อนไหวร่างกายเพื่อทำกิจกรรมต่างๆได้ดีขึ้น จนท้ายที่สุดผู้ป่วยจะสามารถเป็นอิสระสามารถใช้ชีวิตประจำวันโดยไม่ต้องพึ่งพาหรือพึ่งหาผู้อื่นน้อยที่สุด